Scroll Top

Book Reviews

This section is dedicated to reviews of books related to Lewis Carroll and the Netherlands, such as translations of his works. It also features books that deal with Lewis Carroll’s reception in other countries on the European continent.

Wherever possible, each review will conclude with (objective) bibliographical information. We welcome contributions to the Book Reviews section.

 

ALICE IN HET LAND VAN DE KAASMUIZEN – by Casper Schuckink Kool (in Dutch)

Hoewel ik in het algemeen tegen censuur ben, zou ik de Alice-bewerking van Geronimo Stilton graag verbieden voor schoolbibliotheken en andere instellingen die zich op kinderen richten. Wie alleen kartonnen diepvries-pizza’s kent, zal als hij lekker wil eten niet gauw kiezen voor een Italiaans restaurant. Wie het prul van de Italiaanse schrijffabriek krijgt voorgeschoteld, zal waarschijnlijk voorgoed bedorven zijn voor de echte Alice.

“Geronimo Stilton” is een concept. Onder deze fictieve auteursnaam verschijnen tientallen kinderboeken, een tijdschrift, en diverse uitingen op het internet – een soort Italiaanse Disney-studio. Het meest opvallende is dat de wereld van Stilton uitsluitend bevolkt wordt door aangeklede muizen, hier knagers en knagerinnetjes genoemd – en de lezers worden toegesproken als knaagdiervrienden. Zolang die muizen figureren in werkjes als ‘Het raadsel van de Kaaspiramide’ of ‘De familie Duistermuis’ is er nog niet zoveel aan de hand, al gaat de formule na meer dan vijftig delen wel knap vervelen. Erger is het dat Stilton zich ook heeft vergrepen aan Jules Verne, Louise Alcott (Heidi), Robin Hood, R. Stevenson (Schateiland), en dus ook aan Alice.

In deze ‘navertelling’ is Alice dus een muis, evenals de hertogin, de kokkin, de baby, de hoedenmaker, de drie zusjes, en alle speelkaarten ! Dit heeft natuurlijk vreemde consequenties, bijvoorbeeld in haar vriendschappelijke omgang met katten, en als haar hals wordt aangezien voor een slang. Volgens mij heeft een muis net zo min een hals als Humpty Dumpty ! Pas echt een probleem kreeg de bewerker bij het Tranenmeer. Hij kon muis Alice toch niet confronteren met een echte muis ? Dat werd dus maar een grote vis !

De muizen-identiteit heeft nog meer gevolgen, ook taalkundige. Alle Wonderland-figuren hebben nu koppen en een snuit, en de ‘gloves’ zijn pootschoenen geworden: een zeer irritant woord als het vaak voorkomt (en dat doet het). Andere pogingen om grappig te zijn strandden jammerlijk. Misschien ligt dat ook aan de vertaling, want dit misbaksel is vertaald uit het Italiaans. Een voorbeeld: “We noemden hem Schildkop omdat hij onze koppen opvoedde.” Waar is de grap gebleven ? Helaas is dit zinnetje representatief.

Een verzamelaar wil alles hebben, daarom hier de gegevens. Beloof me één ding: laat dit prul niet aan kinderen lezen ! Geronimo Stilton / Lewis Carroll – Alice in Wonderland – 2012, De Wakkere Muis, Amsterdam, ISBN 978 90 8592 178 3

 

WONDERLAND IS EVERYWHERE – by Casper Schuckink Kool (in Dutch)

Engelsen zijn vaak verbaasd als ze een boek dat ‘Alice in Wonderland’ heet toch niet kunnen lezen. Nicolaas Matsier heeft er al eens op gewezen, in zijn artikel “Alice in Verbazië”, dat het Engelse Wonderland een ander is dan het Nederlandse. Met het oog daarop claim ik hierbij vast de titel ‘Alice in Verwonderland’ voor mijn vertaling, die ik hoop nog voor mijn tachtigste verjaardag te publiceren.

In mijn Alice-kast is een plank gereserveerd voor boeken met titels als ‘X in Wonderland’ of ‘Alice (Ellis, Alys) in …. land’, bijvoorbeeld Alice in Soepenland. Het blijft mij verbazen hoe een honderdvijftig jaar oud Engels boek nog altijd zoveel mensen inspireert. Misschien overdrijf ik ook, en ben ik de enige die bij de filmtitel Ellis in Glamourland onmiddellijk aan Lewis Carroll denkt. Niet te missen is die link bij ‘Mr Tompkins in Wonderland’, een boek over onder meer de relativiteitstheorie, dat is opgedragen aan Lewis Carrol [sic !] en Niels Bohr.

Op die plank ook twee prentenboeken, volgens mijn schatting gepubliceerd tussen 1875 en 1895, toen het Wonderland van Lewis Carroll bij ons nog vrijwel onbekend was; de eerste Nederlandse uitgave, uit 1875, ging over Lize, en de tweede, uit 1890 van Eleonora Mann, speelde in het ‘Land der Droomen’. Van de prentenboeken heet het ene ‘Een Reisje door het Wonderland’, en het gaat over het ondeugende jongetje Humpty Dumpty. Het andere heet ‘In het land der Wonderen’, en het begint zo: “In het land der wonderen gebeurden altijd wonderlijke dingen en kleine Alice vond het o zoo heerlijk als men haar daar eens van vertelde.” Hoewel de rest van het boek geen enkele overeenkomst vertoont met de tekst van Lewis Carroll, ga ik ervan uit dat de naam van de hoofdpersoon niet zomaar is gekozen. Het is dus mogelijk dat in dit boek voor het eerst Alice haar opwachtingen maakt in het Nederlandse taalgebied.

De beide prentenboeken zijn niet bekend bij het Centraal Bestand Kinderboeken, en er zijn dus ook geen exemplaren in openbare collecties. Het boek over Mr Tompkins is geschreven door professor Gamov; de Nederlandse vertaling verscheen in 1953 bij Van Stockum in Den Haag.