Op 24 juli vond “The Great Debate” plaats en wel als zoom-webinar georganiseerd door het Amerikaanse Lewis Carroll Genootschap. Het ging daarbij om de vraag welke van de twee Alice-boeken de meeste culturele betekenis heeft: Alice’s Adventures in Wonderland of Through the Looking-Glass and What Alice Found There. Ik zal deze twee werken in dit verslag verder aanduiden als ‘AAiW’ en ‘TtLG’.
Het debat werd gevoerd door twee duo’s: Charlie Lovett en Jan Susina vormden het AAiW-team en Ellie Luchinski en Brian Sibley het TtLG-team. Het publiek (ca. 70 personen) kon via de chat-functie vragen stellen die aan het eind van het debat werden beantwoord.
Het was zonder meer een boeiende bijeenkomst: in hoog tempo passeerden de belangrijkste sterke en zwakke punten van beide werken de revue, gepresenteerd met veel humor.

De aftrap was aan het AAiW-team en zij benadrukten een aantal onmiskenbaar sterke punten van AAiW: het werk vormde een uniek keerpunt in de kinderliteratuur, het is vertaald in 174 talen, kent meer dan 7000 edities (de vergelijkbare cijfers voor TtLG zijn resp. 65 en 1500) en het staat op de 35^e plaats op de lijst van meest-bediscussieerde boeken (waarop TtLG niet voorkomt). TtLG is een sequel en zou vooral geprofiteerd hebben van de populariteit van AAiW. Zonder AAiW geen TtLG. TtLG is ook minder bekend. Daar staat tegenover dat in veel bewerkingen, met name voor film en toneel, het verhaal en de figuren uit TtLG zijn samengevoegd met die van AAiW, waarbij het geheel wordt gepresenteerd als “Alice in Wonderland”. De eerste toneelbewerking uit 1896 is zelfs vooral gebaseerd op TtLG en de figuren uit TtLG spelen er een belangrijke rol in.

Als pluspunt van TtLG werd de verhaalstructuur genoemd, een sterke plot-line, waar AAiW structuur zou ontberen.  Het TtLG-team was verder van mening dat het begin van AAiW Alice laat zien als een enigszins lui en dom kind dat geen idee heeft van wat er staat te gebeuren. In TtLG daarentegen gaat ze enthousiast op zoek naar een andere wereld. Dat riep uiteraard een reactie op van het AAiW-team: AAiW toont een kind zoals kinderen werkelijk zijn en TtLG een kind zoals Lewis Carroll zou willen dat ze zijn.
Benadrukt werd ook dat het veelvuldig spelen met de betekenissen van woorden een aantrekkelijk aspect van TtLG is.

De teams waren het erover eens dat diverse verschillen zijn terug te voeren op het feit dat er zeven jaar tussen beide boeken zit. Ten tijde van AAiW was Carroll een beginnend schrijver; het boek ontstond spontaan voor Alice Liddell in een gelukkige periode in zijn leven. Het speelt in de zomer en is toekomstgericht. TtLG schreef hij als een gevestigd auteur en hij schreef het vooral voor zichzelf, in een donkere periode in zijn leven; het kijkt vooral terug, het speelt zich af in de herfst en is vol melancholie.

Er kwam nog veel meer aan de orde, zoals:

• Wat is het beroemdste hoofdstuk: The Tea-Party versus Humpty Dumpty?
• De figuren: de figuren in AAiW zouden kinderlijk, maar angstaanjagend zijn; die in TtLG ouder en volwassener, maar diverse TtLG-figuren zijn niet origineel, zoals Humpty Dumpty en de Tweedle-tweeling.
• De poëzie: in AAiW is de poëzie beter geïntegreerd in het verhaal maar de poëzie in TtLG is weer origineler en wordt door literatuur-critici ook meer gewaardeerd (Jabberwocky!)

Het gehele debat is terug te zien op YouTube:
https://www.youtube.com/watch?v=M66ZIaS1Mag.