Phlizz
Online magazine van het Lewis Carroll Genootschap
Bespreking van [het audiobook] Alice’s Adventures in Wonderland. Audrey Books, 2024, 6,99 euro
Running time: 3 uur
Gids: Simon Haisell
Illustraties: Lotte Budai
Voor de vertelling is een opname gebruikt van Naxos Audiobooks uit 2006. Met een keur aan Engelse acteurs, waaronder David Horovitch als de verteller en Jo Wyatt als Alice.
Een paar maanden geleden werd de redactie geattendeerd op de te verschijnen editie van Alice’s Adventures in Wonderland door de Audrey-organisatie. Audrey doet dat door audioboeken te produceren die niet alleen een ingesproken versie van een klassiek boek bevatten maar ook een schat aan informatie via een zogenoemde ‘guide’.
Het is het gemakkelijkst te beginnen op de site van de Audrey: https://www.listenwithaudrey.com/ . In het menu kun je via de knop ‘our books’ zien welke boeken er allemaal beschikbaar zijn en ook hoe ze kunt kopen/downloaden. Dat laatste kan alleen via de audrey app, gratis op te halen in de google play store of apple store. Er zijn verschillende betaalsystemen.
Audrey geeft niet alleen audioboeken van klassiekers onder leiding van een gids uit, je kunt je ook aansluiten bij listen-alongs of gespreksgroepen. De listen-along van Alice in Wonderland is al geweest (op 15 mei).
Dit alles met een, naast commercieel uiteraard, sympathiek doel: het toegankelijker maken van klassiekers en het benutten van de therapeutische, verbindende kracht van praten over een goed boek (wervende tekst op de homepage van de site).
Het gaat hier echt om audioboeken, en niet om hoorspelen. Er zijn verbindende muziekfragmenten tussen de hoofdstukken maar geen significante of spanningverwekkende geluiden. De ene keer is er maar één vertelstem, de andere keer, zoals hier, is er een echte cast.
De keus voor de Naxos-opname is een verstandige. Natuurlijk valt er over de stemmen bij bepaalde personages te twisten, maar aangenaam en verzorgd is het allemaal zeker, laat dat maar aan de Engelsen over. Met een erg prettige stem bij de verteller en bij Alice. De Mad Hatter probeert wellicht wat te veel gek te doen door zijn stem een kraakje te geven. De Hartenkoningin heeft een mooie vorm gevonden: vilein én een tikje bekakt.
De gids heeft naar mijn idee wel wat te veel achterover geleund in z’n stoel. Hij levert doeltreffende informatie, maar de toon is wat golvend, hier en daar tegen het zalvende aan en hij wil nog wel eens gas terugnemen aan het eind van de zin. Gelukkig is het wel allemaal goed te verstaan en hij spreekt je toe in toegankelijk Engels zonder ook maar ergens geleerd te doen.
Hoe werkt de gids?
Na ieder hoofdstuk verschijnt er een ‘noot’teken in de knop ‘guide’, die een schat aan informatie levert. In woord en geluid (bij voorbeeld ingesproken door de gids: een voice note) en beeld. Over van alles: namen, sociale en culturele weetjes over de tijd waarin het boek verscheen, een pseudoniem, het leven van de auteur, voorstellingen gebaseerd op het besproken boek, illustraties, schilderijen, beeldhouwwerken, toeristische plekken. In al die stukjes vind je ook nog eens allerlei links naar sites met verdiepende informatie. Heb je de aantekeningen bij dat hoofdstuk gehad, dan blijven die in het menu staan, zodat je aan het eind alle noten nog gemakkelijk kunt doorscrollen.
Die informatie is voor wat betreft Wonderland over het algemeen zeer verhelderend en to the point. Wat kun je allemaal tegenkomen? Ik geef een keuze.
Een afbeelding van de oorspronkelijke, rode cover; een foto van de zusjes Liddell; hoe kwam Charles Dodgson aan zijn pseudoniem; informatie over de badverkleedhokjes aan zee; de namen achter de Duck en de Dodo; het schilderij ‘Een Dodo met enkele andere vogels’ (ca. 1630) van de Nederlandse schilder Roelant Savery, gevolgd door een diaserie over het lot van de Dodo; over Carrolls waardering voor Charles Darwin; fragmenten uit Alice-films en -balletten; uitleg over het Alice-in-Wonderlandsyndroom; over paddestoelen en over de behandeling van mentale (on)gezondheid in de Victoriaanse tijd; over waarom Dogson chagrijnig werd als men hem aansprak met Lewis Carroll; over het getal 42 bij Carroll; het recept van Turtle Soup; waarom Lobsters huilen; een link naar een fantastische hoeveelheid Alice-illustraties; over de droom; over de gigantische hoeveelheid vertalingen; over de oorspronkelijke ‘treacle well’; over Carroll en zijn vriendschappen met jonge meisjes.
Je ziet het: het is gevarieerd. Soms is de informatie wat ‘ver weg’. Zoals een uitweiding over de tulpomania naar aanleiding van een opmerking van Harten 5 en 7. Of een schilderij van een terechtstelling met een guillotine, afgeleid van een weetje uit The Annotated Alice van Martin Gardner over waarom Carroll gebruik maakt van de naam Mary Ann. Of een plaatje met uitleg over badverkleedhokjes aan zee. Het kan allemaal, hè.
Ik ga weer meer los, naast de illustraties, op twee geweldig gekozen balletfragmenten. Bij hoofdstuk 5 die van het Royal Ballet (Londen, 2011), een daverende keukenscène, en de trailer van de Alice-voorstelling van The Australian Ballet (2019), een knotsgekke sensatiepersreportage bij ‘Who stole the tarts?’ Om ruim een half uur later boven te komen uit een digitale afdaling naar (andere) fragmenten uit de balletten. Daarmee meteen een bewijs leverend voor de stelling van de guide dat Lewis Carroll de betekenis van ‘konijnenhol’ definitief heeft veranderd.
Een deel is voor de kenners uiteraard wel bekend, en in het korte bestek van een (voice) noot kan de gids niet alle kanten van een kwestie belichten. In de voice note bij Carroll en de meisjes (gekozen op een geestig moment, namelijk in het hoofdstuk van de rechtszitting: ‘Carroll on trial’) komt hij nog best ver. Wel eindigt de verder heel genuanceerde tekst erg zoet. Bij de hierbovengenoemde ‘relatie’ Dodgson – Carroll vertelt hij helder over Dodgsons herhaald uitgesproken en uitgeschreven hekel, zelfs haat, aan herkend worden of aangesproken worden als Lewis Carroll. Hij zegt er alleen niet bij dat dat chagrijn direct verdampte als een leuke vrouw of een kind hem Lewis Carroll noemde of hem herkende.
Maar je zult je zeker laten verrassen.
Bij bijna elk hoofdstuk stelt de gids wel een activerende vraag, zoals: wat zou de moraal kunnen zijn van dit boek? Of: voor welke illustrator ga jij? Dit is (ook) voor de luisteraars die in gesprek willen gaan. Voor die groep is er ook nog een lijstje vragen in het slotstuk van de guide.
Naast de guide-knop zijn er nog eentje met een typering van de personages (‘Characters’) en een ‘Recaps’. Achter de ‘Recaps’ zitten samenvattingen van elk hoofdstuk. Zie de afbeelding hiernaast.
Kortom: een aangename luisterervaring met een schat aan informatie, voor een heel redelijke prijs.
[print_button]