Phlizz
Online magazine van het Lewis Carroll Genootschap
Als je, net als ik, al geruime tijd Carroll gerelateerde boeken, geschriften, brochures en pamfletten verzamelt, kom je soms aparte dingen tegen. De ene keer bestaat er een (zeer) verre verwantschap met Alice en/of Lewis Carroll, de andere keer ligt die verwantschap meer voor de hand. Onder het kopje “Curieuze Carrollachtige adepten/verwijzingen” licht ik er in Phlizz een aantal van uit die in Nederland zijn verschenen.
Alice in wonderland-syndroom
Tijdens het symposium van ons Genootschap op 22 september 2023 gaf de psychiater en hoogleraar Jan Dirk Blom een lezing over het Alice in Wonderland-syndroom en ging hij in op de vraag of Lewis Carroll misschien zelf aan dit syndroom leed, aangezien hij maar liefst 13 verschijningsvormen van dit syndroom beschrijft in Alice’s Adventures in Wonderland.
Ook in relatie met dit syndroom staat een artikel dat op maandag 10 maart 2003 verscheen in het dagblad Tubantia.
Het betreft een verslag van de zevende uitreiking van de eerste plaats van een dichtwedstrijd, uitgeschreven door de bibliotheek van Almelo en De Twentsche Courant Tubantia en geïnitieerd door Willem Wilmink. De prijs werd uitgereikt door Ivo de Wijs. Winnares dit keer was Petra Poels met het gedicht Alice in wonderland syndroom, gebaseerd op de ervaringen van een van haar patiënten.
Alice in wonderland-syndroom
Een wit konijn met bril gaat voor mij uit.
En weet waarschijnlijk waar we moeten zijn
Ik neem een slokje uit een vreemde fles
En word dan plotseling ontzettend klein.
Ivoren bomen groeien tot de maan,
De huizen golven in een groene gloed.
Ik kom terecht op verticale pleinen,
Waar ik een schoppen koningin ontmoet.
Een hapje uit de paarse paddenstoel
Bezorgt mij een onmetelijk figuur.
Met vogelnesten in mijn blauwe haren
Loop ik door tuinen van het vorig uur.
Ik wandel door een stad die niet bestaat
Als uit het wonderlijke land van Alice.
Of is het echt wat ik hier gadesla?
Ik tel mijn knopen: welles, nietes, welles.
Ik ben klaarwakker, nee, niet aan het dromen.
Opeens herken ik heel de mise-en-scène,
Dit zijn de eerste tekenen, symptomen
Van zo’n vervloekte aanval van migraine.
Petra Poels
In de afgelopen tijd heb ik geprobeerd met neurologe Petra Poels via diverse sociale media contact te krijgen. Helaas heeft ze op geen van mijn mogelijkheden op dit gebied tot nu toe gereageerd. Dat is jammer, want ik had haar graag gevraagd om enige toelichting bij haar gedicht te geven.
Voor hen die niet aanwezig waren op het symposium geef ik hieronder enige toelichting op het syndroom (afkomstig uit Wat is het Alice in Wonderland-syndroom? – BNNVARA, 22 september 2019).
Voor meer informatie: zie het boek van Jan Dirk Blom, waarvan in september 2020 een bespreking verscheen in Phlizz (https://lewiscarrollgenootschap.nl/boekbespreking-alice-in-wonderland-syndrome-jan-dirk-blom/).
Het Alice in Wonderland-syndroom is een neurologische aandoening die invloed heeft op een persoon zijn waarneming. In het brein zetelt het perceptuele netwerk, dit is een heel netwerk van gebieden die zich bezighouden met de waarneming. Onderdelen daarvan kunnen tijdelijk ontsporen. Dat is wat er gebeurt bij mensen met het Alice in Wonderland-syndroom. Het ontsporen van deze onderdelen in onze hersenen kan ontstaan op verschillende manieren. Dit kan door epileptische activiteiten, migraine, een infectie of door drugsgebruik.
Wat mensen met dit syndroom ervaren, wordt vaak verward met hallucinaties. Dit zorgt ervoor dat antipsychotica vaak voorgeschreven kan worden. Maar die werken niet. ‘Een hallucinatie is heel anders dan een vervorming. Als je hallucineert zie en hoor je dingen die er niet zijn. Mensen met dit syndroom nemen geen dingen waar die er niet zijn. Ze nemen hun lijf en omgeving waar, alleen die zijn vervormd’, vertelt Jan Dirk Blom.
Het is onduidelijk hoeveel mensen last hebben van dit syndroom. Voor zover we weten zijn er over de hele wereld (maar) zo’n 180 gevalsbeschrijvingen. Maar er zijn studies geweest onder jongeren en jongvolwassenen waarin gevraagd werd of ze wel eens een vervorming hebben meegemaakt. ‘Tot 30 procent zegt dit weleens meegemaakt te hebben. Maar dat zijn allemaal mensen die dit heel kortdurend even meemaken. Zo chronisch als bij het Alice in Wonderland-syndroom, daar hebben we eigenlijk geen zicht op hoe vaak dat gebeurt,’ zegt Blom.
Het schijnt zo te zijn dat dit syndroom zich bij kinderen meer voor doet dan bij volwassenen, maar het kan zijn dat de meeste voorvallen bij kinderen berusten op een migraine. Maar migraine openbaart zich nauwelijks op kinderleeftijd. De exacte oorzaak van dit syndroom blijft tot op de dag van vandaag nog onopgehelderd.
Zoals gezegd, beschrijft Carroll 13 symptomen van het syndroom gedetailleerd in Alice’s Adventures in Wonderland. Dat rechtvaardigt op zijn minst de vraag of hij er wellicht zelf ook aan leed. Hoewel er in de gezondheidsproblemen in de loop van zijn leven aanknopingspunten voor te vinden zijn, is dit echter volgens Blom niet met zekerheid vast te stellen.
[print_button]