Phlizz
Online magazine van het Lewis Carroll Genootschap
In 2015 werd de hele Carroll-gemeenschap verblijd met de verschijning van het boek Alice in a World of Wonderlands. Dit imposante boekwerk bestaat uit drie delen, waarvan het derde deel een checklijst is van alle traceerbare niet-Engelstalige Alice-uitgaven over de hele wereld, gerangschikt per land. Een paar maanden geleden (2023) is z’n opvolger in twee delen uitgebracht, waarvan het tweede deel opnieuw een checklijst is, maar nu van alle traceerbare Engelstalige Alice (vier stuks!)- boeken over de hele wereld, waarbij natuurlijk het gros gepubliceerd is in Groot-Brittannië, Ierland, de Verenigde Staten, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. De lijst loopt bij sommige landen tot publicatiejaar 2020, maar in alle gevallen tot en met het publicatiejaar 2015.
Voor verzamelaars is het een genot om die boeken door te bladeren. Zeker geen complete of foutloze bibliografie. Maar de checklijst geeft je een zeker houvast bij het catalogiseren van je eigen verzameling, achter de verschillende edities van je geliefde illustrator te komen of op zoek te gaan naar nog onontdekte Alice-pareltjes. De delen met een verzameling essays, beschrijvingen over publicatiegeschiedenissen en persoonlijke verhalen over Alice-avonturen zijn heel herkenbaar en zeer de moeite waard. Alle lof voor de samenstellers en medewerkers van deze uitgaven!
De Engelstalige checklijst bevat 4358 unieke uitgaven met 792 verschillende illustratoren. Van die 792 illustratoren komt slechts 65% voor in één uitgave Het is verder niet verrassend dat John Tenniel met 2151 unieke uitgaven veruit als meeste illustrator gebruikt is. Op plaats twee komt Lewis Carroll zelf (149), terwijl achtereenvolgens Harry Rountree, de Disney-studio en Arthur Rackham op de derde, vierde en vijfde plaats eindigen.
Terwijl ik bezig was mijn eigen verzameling Engelstalige Alice-werken eens na te lopen aan de hand van de checklijst kwam ik in mijn Engelse afdeling het volgende boek tegen:
voorplat
achterplat
Een gebonden verkorte uitgave van Alice in Wonderland voor de jeugd; geen vermelding van de auteur, maar wel op de voorkant de vermelding van de illustrator Willy Schermelé. Een dun gekartonneerd boekje van 56 bladzijden (21×26,5 cm), zeer rijk geïllustreerd. Volgens de checklijst gepubliceerd in 1954, maar volgens een inscriptie op de binnenkant is het een kerstgeschenk van 1952 geweest.
Waarschijnlijk publicatiejaar dus 1952 of iets eerder. De illustrator, mij heel vaag bekend (er heeft op 15/12/2009 een artikel over Schermelé in de NRC gestaan), dus maar eens gegoogeld. En daar kwam het volgende uit. in het kort:
Willy (Wilhelmina) Schermeleé (1904-1995) was een Nederlandse actrice, illustratrice, journaliste en schrijfster. Op de HBS kreeg ze lessen tekenen en schilderen. Na de Tweede Wereldoorlog vertrok ze een aantal jaar naar Engeland, omdat ze daar beter betaald werd voor haar illustratiewerk. Voor de firma Juvenile Productions in Londen verzorgde zij begin jaren 50 van de vorige eeuw het illustratiewerk. Een van de boeken, die in die tijd bij Juvenile Productions werd uitgegeven, was Alice in Wonderland. Aan Schermelés buitenlands avontuur kwam in 1957 een einde, omdat haar man, jongensboekenschrijver Henri Taal, ongeneselijk ziek was. Daarna volgde nog een lijvige productie van illustraties en verhalen in boeken en prentbriefkaarten.
In deze tijd zou je haar illustraties een beetje gepimpt, zoetjes en braaf vinden. Een hoedenmaker met vuurrode lippen is echt wel ongebruikelijk. Maar haar kleurgebruik en het plaatsen van illustraties dwars door de tekst heen had wel iets vernieuwends. Mooi trouwens dat zij twee verschillende taferelen heeft getekend van Alice met de rups. Dat doen veel illustratoren haar niet na. Haar Engelse Alice is nooit in Nederland uitgegeven. Wellicht is dat de oorzaak dat zij als Nederlandse Alice-illustrator lange tijd onder de radar is gebleven.
Voor de verzamelaar: er is nog een ruim aanbod van dit boek, voornamelijk in Engeland en de Verenigde Staten. Voor meer informatie over Willy Schermelé, zie:
Willy Schermelé, Lexicon van de jeugdliteratuur, Jan van Coillie, Wilma van der Pennen, Jos Staal, Herman Tromp – DBNL
01/04/2024
[print_button]