Scroll Top

Et in Terra Mirabili ego: Onno in Wonderland

Phlizz

Online magazine van het Lewis Carroll Genootschap

Aan het lezen van Alice in Wonderland in mijn jeugd heb ik geen herinneringen. Ook had ik, gek genoeg, een periode in mijn jeugd waarin ik niet veel plezier in het lezen had. Dat heb ik nu, overigens, ruimschoots ingehaald en goedgemaakt.
Mijn kennismaking met de Alice-verhalen en Lewis Carroll is dan ook van veel latere datum. Tijdens een fietsvakantie in Zuid-Engeland kocht ik een paar begin twintigste-eeuwse uitgaven van Macmillan. Later werd dat gevolgd door de geannoteerde uitgave van Martin Gardner (afb. 1).

afb. 1

afb. 2

Een verzameling werd het nog niet direct, dat is eigenlijk pas begonnen toen ik van mijn moeder een Finse vertaling van Alice in Wonderland (Alicen seikkailut Ihmemaassa) in een mooie gebonden uitgave met stofomslag uit 1995 kreeg (afb. 2). Mijn moeder dacht dat ik al wel ‘Alice’ verzamelde, kennelijk had zij een vooruitziende blik. De collectie is inmiddels flink uitgebreid.
Net als bij het kopen van een nieuwe auto, waarbij je ook pas later eigenlijk de argumenten weet waarom je precies dit model kocht, vielen de hoe en waaroms voor ‘Alice’ en Lewis Carroll voor mij ook wat later op zijn plaats: het sluit perfect aan bij mijn fascinatie voor de Victoriaanse tijd en de begintijd van de fotografie en mijn liefde voor boeken. Mijn interesse voor ‘Alice’ en Lewis Carroll is alleen maar gegroeid. Met andere woorden: ik heb de juiste auto gekocht!

Een boek uit 1865 dat nog steeds in druk is, in vele vertalingen, met prachtige illustraties (maar ook tegenvallende), een boek dat nog steeds inspireert: tot het schrijven van een vervolg, het tekenen van stripverhalen (denk aan alle manga-versies), het componeren van muziek, het maken van theater-, ballet- en operavoorstellingen (let op! 1 juni 2024 in het Concertgebouw, Alice in Wonderland van de Koreaanse componiste Unsuk Chin, ter afsluiting van het Matineeseizoen, een Nederlandse première) daar moet wel wat mee zijn.
Je vindt verwijzingen naar de Aliceverhalen in het dagelijks leven steeds terug. Nog niet zo lang geleden werd er in een artikel over evolutie in de NRC Wetenschaps-bijlage (9-12-2023), Alleen losers gebruiken gereedschap, met de term Red Queen-hypothese verwezen naar een personage uit Through the Looking-Glass.
Ook hoorde ik onlangs dat in een al wat ouder studieboek bedrijfseconomie, Management – an integrated approach van Torgersen en Weinstock, hoofdstukken een motto hadden met daarin een citaat van Lewis Carroll.

Zelf heb ik niet zoveel met het ombuigen van de Alice-verhalen naar fantasy, de films van Tim Burton uit 2010 en de latere uit 2016, zijn dan ook niet zo aan mij besteed. Ik zie de Alice-verhalen dan ook niet zozeer als sprookjes (ondanks de pratende dieren die erin voorkomen) maar meer als verhalen waarin vreemde dingen gebeuren die je doen twijfelen aan de juistheid van wat je geleerd heb van je ouders en opvoeders over taal en etiquette en die je doen verbazen* over de werkelijkheid.
En het zijn natuurlijk verhalen die volstaan met woordgrapjes.

* Dus meer het Verbazië van Nicolaas Matsier (afb. 3) dan de moderne fantasy van Disney.

afb. 3

afb. 4

Het oudste boek in mijn verzameling is geen Alice, maar is Rhyme? and Reason?, een uitgave uit 1888, met illustraties van Arthur B. Frost en Henry Holiday (afb. 4).
Hierin opgenomen is ook de welbekende Snark.
De nieuwste aanwinst en het meest recent uitgegeven boek, is een boek dat geïnspireerd is op Alice in Wonderland: Alice’s Adventures on the London Underground van Peter Lawrence, uit 2023, met prachtige illustraties (houtsnedes) van Andrew Davidson (afb. 5).

afb. 5

Als laatste wil hier nog een opmerkelijke uitgave laten zien (afb. 6).
Een Alice’s Adventures in Wonderland, For Young People, Adapted for beginners, van W.H. Sonius, leraar Engelse taal en letterkunde (M.O.), uit Haarlem, de illustraties zijn van Jan Wiegman en uitgegeven door Meulenhoff & Co., Amsterdam (z.j.).
Ook in Nederland werd / wordt dus Alice gebruikt voor het taalonderwijs.

Naast mijn verzameling met Alice-boeken heb ik ook een uitgebreide digitale collectie afbeeldingen van illustraties bij het werk van Lewis Carroll, van boekomslagen en afbeeldingen die iets van doen hebben met ‘Alice’ of Lewis Carroll en …………………. de Alice in wonderland-theepot ontbreekt ook niet.
Het genootschap maakt het voor mij mogelijk om met gelijkgestemden en gelijk-geïnteresseerden in contact te komen en via de lezingen en publicaties meer te weten te komen over Lewis Carroll en ‘Alice’.

afb. 6

[print_button]