Tijdens het North Sea Jazz festival verbleef ik in een hotel in Rotterdam en omdat het programma pas in de tweede helft van de middag van start ging, had ik wat uren stuk te slaan. Een bezoek aan Boekhandel Donner vond ik een nuttige en aangename tijdsbesteding en op zoek naar een boek voor mijn kleinkinderen, zag ik plotseling Dodo van Mohana van den Kroonenberg. Mijn kleinkinderen zijn nog niet oud genoeg om tot de doelgroep (9-12 jaar) te behoren, maar de dodo op de omslag trok mijn aandacht. Toen ik het opende viel mijn oog onmiddellijk op een citaat, dat – al dan niet terecht – wordt toegeschreven aan Lewis Carroll: “Fantasie is het enige wapen in de oorlog tegen de realiteit”. Meer had ik niet nodig om het boek aan te schaffen.
Ik appte mijn medebestuursleden met de vraag of zij het boek kenden en vervolgens bleek Mohana een oud-leerling van de wiskundeleraar Henri Ruizenaar. Enfin, dit alles leidde ertoe dat Mohana op 30 september op ons symposium kwam vertellen over haar boek en de relatie met Carroll en Alice.

Dodo gaat over een jongen die stottert. Hij heet Dorian en, evenals bij Dodgson, resulteren zijn pogingen om die naam uit te spreken in “Dodo”. Dorian overkomt dat als hij zich als kersverse brugpieper in zijn nieuwe klas moet voorstellen. En ja, dan wordt er gelachen. Ook in de groeps-app wordt hij vervolgens “Dodo” genoemd. Dit drijft Dorian tot wanhoop en vooral ook tot het besluit om voortaan niet meer te praten. Tijdens het klassenuitje naar een museum ziet hij een dodo staan en dan gaat zijn fantasie aan het werk.
In die fantasie wordt een dodo zijn vriend. In een schriftje beschrijft hij zijn gevoelens en wat hij in zijn fantasie met de dodo beleeft in een parallelle wereld. Hij zondert zich steeds meer af van zijn omgeving, maar als de dodo zich uiteindelijk min of meer gaat gedragen als Dorian zelf, komt hij weer in contact met de wereld om hem heen. En dan kan de dodo besluiten naar Mauritius te vertrekken en vindt Dorian weer aansluiting bij zijn klasgenoten.
In het boek is Dorian voortdurend zelf aan het woord en wel in twee verhaallijnen: één die beschrijft hoe het er in zijn leven echt aan toe gaat en één die zich voltrekt volgens Dorians fantasie. Met zijn fantasie wapent Dorian zich tegen de werkelijkheid.

Het boek maakt de problemen van een stotterend kind goed invoelbaar, maar het gaat ook verder dan het stotteren. Vriendschap en vertrouwen zijn belangrijke elementen in het boek. Dorian heeft de problemen in zijn hoofd groter gemaakt dan ze zijn, maar zijn problemen worden wel erkend en serieus genomen. Aan het eind van het boek wordt een relatie gelegd met de gevoelens van anderen en dan helpt het Dorian dat duidelijk wordt dat hij niet de enige is met problemen.
Het is een origineel boek met name vanwege de breed uitgewerkte fantasie van Dorian, maar ook enigszins traditioneel, met onder meer een happy end en brede hulpbereidheid van Dorians omgeving.
Het boek is vooral geschikt voor kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool, mede omdat kinderen meestal graag lezen over iemand die ouder is dan zij zelf. Maar het is ook boeiend voor volwassenen.

Relatie met Carroll
Op internet lees ik ergens dat Dodo een boek is in de geest van Alice in Wonderland. Dat herken ik niet helemaal. Natuurlijk is er het toepasselijke citaat van Carroll en ook de dodo (als naam en als vogel). Ook kent Dorian het boek (hij bezit eerst de helft ervan en later het gehele boek) en noemt hij Carroll zijn lievelingsschrijver.
Het boek bevat een beperkt aantal verwijzingen naar Alice in Wonderland. Er is een hoofdstuk “Lewis Carroll” (met de dodo-verwijzing) en “Through the Looking-Glass” (Dorian kijkt in de spiegel en vraagt zich af of hij alles wat hij opschrijft heeft gedroomd).
Twee keer is er sprake van een bad van tranen en de ontmoeting van Alice met de dodo komt voorbij. De dodo zegt dat hij in slaap valt van een boek zonder plaatjes. En Dorian krijgt het volgende verwijt: “Wat sta je nou te dromen man, je bent Alice toch niet!”
Herkenbaar zijn ook de passages waarin de tijd een eigen leven lijkt te gaan leiden, zoals: “De tijd doet weer vervelend. Ik wil dat hij stilstaat, eindeloos treuzelt, achteruitgaat”.
Je zou zeker kunnen zeggen dat de geest van Lewis Carroll door het boek waart, maar de vergelijking met Alice in Wonderland gaat maar beperkt op. Dat is overigens in het geheel geen bezwaar.